George Floyd, Tomy Holten

maandag 8 juni 2020

21:15

Wat maakt het uit? Niks. Er gaat ook niks veranderen. In honderden jaren nog niks veranderd. Waarom nu dan wel?

Omdat men nu zoveel gevoeliger is? Omdat men nu verstandiger is? Omdat het coronatijd is en men wel eens iets anders wil om over te lullen? Omdat het een hype is en velen daar op moeten springen?

Waarom zou het nu wel een verschil maken?

Hij had gelijk. In Nederland gaat het net zo als in Amerika. Ze zijn de dood van Tomy Holten nu al bijna drie maanden aan het onderzoeken. Ik had er nog niet eerder over gehoord. Wij doen zulke dingen ook niet in Nederland. Nederland is een zeer beschaafd land. Nederlanders staan boven de rest van de wereld. Dat weet iedereen. Deze link is van controlealtdelete.nl inclusief de video waarop het te zien is dat er bovenmatig, excessief geweld is gebruikt door de politie.

Hij wist het zeker, hier doen ze het ook zo. Hier is de politie hetzelfde als in de Verenigde Staten.

Zo verenigd zijn die staten niet. Of toch wel. Nu wel. Demonstraties in alle staten van Amerika voor George Floyd. Straks bij de verkiezingen zal men wel weer tegenover elkaar komen te staan. To Trump or not to Trump. Maar zelfs Trump is nu niet relevant, raakt ondergesneeuwd. Ha! Hoe bestaat het. Elk nadeel...

Demonstraties in veel andere landen.

In Duitsland, Engeland, Frankrijk, België, Denemarken, Tsjechië, Hongarije, Oostenrijk, Zwitserland, Slowakije, Litouwen, Griekenland, Tunesië, Spanje, Portugal, Italië, Malta, Cyprus, Israël, Noorwegen, Zweden, Finland, Ghana, Nigeria, Nieuw-Zeeland, Australië, Brazilië, Argentinië, Japan, Filipijnen, Zuid-Korea, Guam, Hawaï, Nederland. Amsterdam, Den Haag, Groningen, Zwolle, Rotterdam, Utrecht, Middelburg, Nijmegen, Arnhem, Tilburg, Enschede, Eindhoven.

Hebben wij ook onze George Floyd? Ja zeker. Mitch Henriquez lijkt al weer lang geleden. Maar ook weer niet. Het idee dat onze politie iemand in een wurgklem hield. Onze politie, die ik vanmorgen na het ontbijt weer zo fel verdedigde. Zoals die Amerikaan zijn politie verdedigde. Hij deed dat door het slachtoffer de schuld te geven.

Dat is bijzonder achterlijk. Niemand kan zo gek doen dat hij of zij ter plekke geëxecuteerd mag worden. Alleen in uiterste noodzaak vanwege ernstige bedreiging.

Ik was Mitch Henriquez niet vergeten, maar zag het toch als een incident. Met vraagtekens. Vooral vraagtekens van ongeloof. Onze agenten doen zoiets toch niet? Niet zomaar? Het blijft een raar verhaal, daarom wil ik dan moeilijk geloven dat onze beschermers zoiets doen….Ik hoor dus bij het instituut. Ik hoor bij het systeem. Ik wil niet geloven dat…

Wikipedia

"Er zijn geen andere verklaringen gevonden voor het zuurstoftekort, en er zijn geen natuurlijke oorzaken voor het overlijden gevonden. Henriquez had niet te veel alcohol gedronken en geen drugs gebruikt, zei hoofdofficier Kitty Nooy van het Openbaar Ministerie tijdens een persconferentie in Den Haag op 1 juli 2015.[4] De officier van justitie verklaarde tijdens de rechtszaak dat er geen concrete reden was voor de agenten om aan te nemen dat Henriquez een vuurwapen droeg.[5]

De vijf betrokken agenten werden geschorst."

Van <https://nl.wikipedia.org/wiki/Dood_van_Mitch_Henriquez>

Dan 6 juni 2020, Tomy Holten, 40 jaar. Father to be. Not to be. Deze links is van het AD, 10 juni. Mijn blog is van 8 juni.

Hij is dood. Vandaag, twee dagen geleden in het nieuws.

Ik had het nog niet gehoord of gelezen. Niet in de talkshows, die ik zoveel mogelijk volg. Ook Beau en Op1, RTLBoulevard.

Het nationale nieuws, soms RTL nieuws. Ik probeer het allemaal bij te houden. Al komt de hele wereld mij net als iedereen, bij bakken mijn neus uit. Vooral het coronagejammer. Over de 1,5 meter, het handen wassen, niet aan je gezicht zitten. Al hoor ik die niet meer. Men is daar over opgehouden. Wellicht omdat iedereen merkt dat een mens geen moment van de eigen porem af kan blijven. Kriebeltje hier, jeukje daar, haren in het gezicht, pollen aan je neus, noem maar op. Gele korrels, witte poeders. Altijd een reden om aan je gezicht te frunniken. Vooral straks met de eikenprocessierups. Niet aan je gezicht zitten hè!

Dat is dus niet te doen. De 1,5 meter gaat hier in Drenthe best. Geen probleem mee. Heerlijk. Laat iedereen maar lekker bij mij vandaan blijven. Top. Ik zal zeker niet los gaan in een kroeg om de versoepeling te vieren in een zweterige polonaise. Gatverdamme. Ik begrijp zeer weinig van mijn medemens. Sorry.

Ik had niks over ene Tomy Holten vernomen, tot vandaag. Deze link is van na mijn blog, 10 juni, NOS. Asjemenou.

Ben me kapot geschrokken. Het filmpje spreekt boekdelen.

Het is 14 maart gebeurd, rondom half zes in de namiddag en bijna drie maanden later is er nog geen uitkomst van het politieonderzoek.

De politie onderzoekt zichzelf met een bezem en een tapijt hoogstwaarschijnlijk. Die staan in de kast. De bezemkast. En die zit op slot. De sleutel is zoek. Foetsie. Metaaldetectoren zijn besteld bij Bol maar die laten het weer jammerlijk afweten, vanwege de coronadrukte natuurlijk. En telefonische niet te bereiken. Talk to the hand, of met de Bol-bot. Afijn. Nog geen nieuws dus.

Want hoe gaan ze uitleggen waarom een agent zijn schoen op Tomy's gezicht zet, terwijl Tomy op de buik, op de grond ligt met nog drie man bovenop hem?

What the Fuck!!!

Klootzakken! Gore lafbekken. Ja, pak me maar op en gooi mij maar in de gevangenis.

Bah.

Ik sta jullie vanmorgen nog te verdedigen, godsamme, tegen mijn eigen geliefde! Onze politie is niet zoals de politie in Amerika! Jaja.

Gatverdamme!

Ik hoop dat de onderste godverdomde steen boven komt en er koppen gaan rollen!

Figuurlijk natuurlijk. Ik ben net als Akwasi zeer vredelievend. Akwasi heeft zich uit opgekropte woede zo uitgelaten als hij deed tijdens de demonstratie in Amsterdam. Dat was helemaal niet slim Akwasi. Maar ik kan het me zo goed voorstellen. Natuurlijk houd ik mij altijd netjes in, als Indo ben ik zeer ingetogen, behalve als ze me kwaad maken!

Mataglap. Zei mijn vader altijd. Die jongens van de HBS in Indië, nou als die kwaad werden, tjonge, helemaal  matagelap!

Dat was pas vechten, tot de dood erop volgde, als het aan hun lag.

Ik ben nog niet eens zwart. Bruin. Gebruinde, licht doorbakken Indo.Pinda, jawel.

Van Joodse en Indische afkomst. Mijn overgrootmoeder woonde in een dorp op Java. Een andere overgrootmoeder kwam uit een dorp in de desa, Farmina.

Indonesië is mijn land, van mijn roots. Er staat in Amsterdam, waar ik ben opgegroeid een herdenkingsbeeld met de kop van een karbouw. Het Indië-monument van Onno de Ruijter. Een bronzen kop nog wel.

Het monument bestaat uit een natuurstenen zuil van 4 meter hoog. Aan de zuil is een bronzen kop van een karbouw gemonteerd. De karbouw en de plantendelen in de zuil staan voor Indië; de natuurstenen plaat aan de voet van het kunstwerk symboliseert de leegte die ontstond na het sneuvelen van een militair.

Van <https://www.cbkemmen.nl/beelden-buiten/indie-monument>

Godverrr, "de leegte die ontstond na het sneuvelen van een militair"… Er zijn meer dan 90.000 Indonesiërs gesneuveld, mannen, vrouwen, kinderen en baby's!

Wat een stilte is dat geweest!

In mijn ondergrond zijn veel spades geweest, die de wortels los kapten. Mijn moeder vond haar Hollandse roots boven haar Indische roots. Logisch misschien. Zij leefden in een Hollandse niche. Ze praatten wel wat van de taal. Die paar woordjes en uitdrukkingen, daar koketteerden ze mee tegenover de kinderen en neven en nichten.

Soedah ja! We aten petjil, gado gado, lempurrr, (en ik kan die rrrr helemaal niet uitspreken, ook dat nog) kweelappies, tjendol, al die dik makende diabetes veroorzakende rotzooi, maar het hoort tot op heden bij mijn roots. Mijn ouders, hun verleden. Mijn lieve tante, God hebbe haar ziel, die altijd heerlijke Indische hapjes meenam uit 's-Gravenhage, als bij ons in Amsterdam op bezoek kwam. Met de bus, trein en lijn 13 naar de Akbarstraat in Amsterdam- West, waar nu al die rottig Marokkanen wonen haha. Mijn bijna schoonzoon, wat nu weer niet doorgaat, is van Marokkaanse afkomst. Zijn moeder zat nog vast in de coronalockdown. Ze kon niet meer terug naar Nederland komen. Intussen is er zoveel gebeurd, dat die story al weer voorbij lijkt.

Dus, dag Majid. Jammer. Vond het wel een aardig vent. Voor zover ik het in dat ene uurtje heb kunnen zien.

Meer mochten wij niet van hem horen, zien of vernemen. Helaas. Had zo een mooie mix kunnen worden. Ultieme mix, waar in mij al alles gemixt is, nog eens een verweving van Joods met Marokkaans. Helaas, pindakaas.

Wij waren de enige Indo's in de straat. Een paar stoepen verderop woonde een Moluks gezin. Maar daar hadden we geen binding mee. Het was een grote groep met opgeschoten jongens met heel lang haar. Van die enorme bossen. Bolle bossen haar. Coronakapsels maar dan in het kwadraat.

Ik was als kind een beetje boel bang van hen. Ze waren ook veel donkerder. Mijn moeder was trouwens heel licht van kleur. Mijn vader een stuk donkerder, maar nog niet zo donker als de leden van dat gezin.

Ik bleek vaker bang voor donkere mensen. Zo bleek later. Ik was twee jaar, toen we daar kwamen wonen. Met de lagere school kregen we zwemles. We moesten lessen met een andere school. Ik haatte zwemles. Dat rotwijf lazerde me zo het water in toen ik in duikhouding stond maar niet durfde. Ik wist niet meer wat onder of boven was. Ik dacht dat mijn laatste minuten geteld waren. Gelukkig kon ik al zwemmen. Dat was ik eventjes vergeten. Maar duiken nooit weer!

Daarna was elke week een hel. Het uitzicht op die zwemlessen. Met die chloorlucht, het lawaai, het claustrofobische van een zwembad. En douchen met vreemde kinderen, waaronder een paar Surinaamse meisjes.

Ik was gewoon een beetje bang van ze. Gelijktijdig schaamde ik me daarvoor. Thuis vertelde ik het op een dag, na moed te hebben verzameld, dat ik bang voor ze was. Mijn moeder reageerde er kortaf op. Dat dat niet goed was. Ze keek me niet aan. Wat ze niet deed als het er op aan kwam. Als er contact nodig was. Ze keek in de lucht, over me heen, zoals onze juf van klas 5 en 6 ook altijd deed. Maar goed. Ze was niet kwaad op me. Teleurgesteld. En ik voelde me opgelucht en ook slecht. Maar het was er uit. Ik was zelf ook zwart "als een negertje" riep mijn moeder wel eens tegen bezoek. Ze speelt de hele dag buiten en ziet er dan uit als een negertje.

Ik wist niet wat een negertje was. Ik wist wel wat een negertje was, ergens in mijn denkraam.

Het is overal. Ik heb het bij mezelf gezien als kind. Maar ik vond de hippies ook eng. Een hele groep volwassenen zat op een morgen op de rolschaatsbaan in een kring. Hun lange haren en hippie kleding beangstigde mij meer dan alle donkerbruine mensen bij elkaar. Witte langharige lui met flodderige kleding die op de grond zaten. Onze zwarte asfalt baan. Waar ik met de buurtkinderen op rolschaatste. Elke dag. Ik wist iedere kuil en oneffenheid waar je wieltjes op stuikten. En daar zaten ze. Mam! Mama! Wat?! Riep ze geïrriteerd, want ze was weer zeer druk bezig in de keuken. Ze kwam aanlopen en ik keek met me mee uit het raam van onze zitkamer. O, dat zijn hippies. En ze draaide zich al weer om en verdween weer in de keuken.

Tja. Zo maken we ons van kleins af aan druk om niets.

Nu leven we in een periode waarin we ons druk maken over echte dingen. Covid-19 is een feit. Een gevaarlijk 'gegeven'.

Het is nog gratis ook. Letterlijk een gegeven. Je kunt er dood aan gaan. Maar steeds meer mensen voelen het nu niet meer zo. Al meer dan 6000 mensen zijn eraan gestorven. Net zo erg als een verkeerde nekklem of vier agenten die op je rug drukken met een knie in je nek. Je stikt, je sterft. Alleen veel langzamer. Je wordt genekt. Vermoord. Covid-19 kan niet aangeklaagd worden. Dat is jammer. We kunnen slechts zoeken naar een vaccin. En naar een medicijn. Dat zoiets enige tijd, jaren, nodig heeft, daar kan ik inkomen. Veel mensen zijn het zat. Willen met vakantie, weg, eruit. Rust. Logisch. Maar dan…

Maar een onderzoek naar een dood van een Tomy Holten, die gefilmd is tijdens de aanpak van de politie, dat dat al meer dan drie maanden duurt, dat begrijp ik niet.

We maken ons druk over racisme. Iets waar ik als kind al mee bezig was. Vanbinnen. Waarom voel ik wat ik voel?  Waarom ben ik bang. Wat is dat?

Intussen waren wij de enige Indo's. Er waren dus wel de Molukkers. Later bleek dat mijn voorouder Farmina een Molukse was. Dus ook daar heb ik mijn roots. Het maakt mij niet uit. Het verschil. Ik zei zelfs eens, dat het één pot nat was. Bij badminton. Dé sport van Indonesië en dus van Indo's.

Moluks of Indonesisch. Het was er uit voor ik het wist. Ik voelde dat verschil niet. Slechts door mensen gemaakte afspraken. Dat er ook nog het een en ander aan historische verschillen waren, daar had ik mij nooit zo in verdiept. Alsnog mijn excuses voor het kwetsen.

Vanbinnen in mij, is het 1 pot nat. Er komen mensen uit voort. Er komen vermengingen uit voort. Mensen kunnen mij ook vaak niet thuisbrengen. Hoeft ook niet, want ik ben al thuis. Kan er ook zelf wel komen. Vragen ze me dóór maar, adoeh seg, vragen ze mij: Waar kom jij vandaan? Uit Hoogeveen. Nee, waar kom jij vandáán? Uit Amsterdam. Nee, waar kom jij echt vandaan? Akbarstraat. Zucht. Je ouders, waar komen die vandaan? Gaat je dat wat aan? Nee, maar ik wou het alleen maar weten. Waarom? Nou, daarom. Daarom is geen reden. Waar kom jij dan vandaan, retourneer ik. Uit Emmen. Fijn voor je.

Of ze vragen of we altijd rijst eten? Ben nu trouwens op Hollands eten overgestapt, al mis ik altijd mijn soulfood na een tijdje.

Omdat mijn darmen niet tegen mijn soulfood kunnen. Met PDS en andere toestanden, weet ik veel, krijg ik ongenadig veel gassen, zodat ik bijna als de tante van Harry Potter de lucht in vlieg.

Krijg ik ook nog eens maagzuur en verstopping. Nou ja. Wie kan het schelen. Je gaat er niet dood aan. Zoals aan corona of een stevige omhelzing van de politie.

De echte dingen om ons druk om te maken. Die echt gebeuren. Zelfs in dit land. Waar wij toch veel beschaafder en beter zijn dan in andere landen. Nederland, gidsland, voorbeeldland, Nederland über alles.

"Nog altijd maakt de Indonesische dekolonisatieoorlog geen volwaardig deel uit van ons publieke historische bewustzijn. De afwezigheid van Indonesische doden in onze herinneringscultuur maakt dat pijnlijk duidelijk. Een recente telling komt uit op 97.421 slachtoffers – naar waarschijnlijkheid een ondergrens."

Van <https://www.groene.nl/artikel/wie-telt-de-indonesische-doden>

Het Bloedbad van Rawagede vond plaats op 9 december 1947 in het dorp Rawagede, het huidige Balongsari (West-Java), op zo’n 300 kilometer ten oosten van de Indonesische hoofdstad Jakarta. Op die dag is bijna de gehele mannelijke bevolking, 431 mannen, vermoord door Nederlandse militairen die in het dorp op zoek waren naar een onafhankelijkheidsstrijder. Aan het hoofd van de operatie stond majoor Fons Wijnen. In 1947 is besloten om de daders van deze oorlogsmisdaad niet te vervolgen, ondanks de aanbeveling van generaal Spoor aan procureur-generaal H.A. Felderhof om Wijnen te vervolgen.

Van <https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedbad_van_Rawagede#:~:text=Het%20Bloedbad%20van%20Rawagede%20vond,van%20de%20Indonesische%20hoofdstad%20Jakarta.>

Van mij mag dat Van Heutsz monument in Coevorden ook de plomp in.

Het waren ook mijn voorouders die daar geleefd hebben. Wellicht was er ook familie van mij die de dupe zijn geworden van Nederlands ingrijpen aldaar in die tijd. Ik ben trots op mijn overgrootmoeder die siri pruimde en het in een bakje spoog. In dat dorp ergens in de bergen.

Er is al een Van Heutsz kazerne, een Van Heutszsingel, en nog een standbeeld in Amsterdam

De Onderwerping van Atjeh.

Tja, voor de geschiedenis. Zet dan ook maar een standbeeld van Hitler neer, als je toch bezig bent. En Stalin, en Lenin, voor de historie. Er leven hier ook Russen hoor.

Laten we de geschiedenis niet uitvlakken, heet het dan. Nou, op school, Atheneum, Scholengemeenschap Pascal, aan de ingenieur Lelylaan, hebben wij hoegenaamd geen f...niks geleerd over wat zich heeft afgespeeld in Nederlands-Indië. Zoals het toen heette. Nu klinkt het heel gek. Nederlands-Indië. Het Polygoon Journaal.

Net als dat je nu een opname van voor corona ziet, waarin mensen zoenen, knuffelen, hossen, dansen met duizenden tegelijk tijdens Pink Pop of zo.

Jongelui die gaan crowdsurfen. Dat was toch eens? Kan mij zoiets herinneren. Surfen op vele zweterige handen over warme dampende adem van velen. Heerlijk. Niet voor mij, maar er zijn mensen, veel mensen die dat heerlijk vinden.

Vonden. Nu is er slechts een hevig verlangen, ooooh, ik ga dood aan de 'huidhonger'. Vreselijk woord.

Huidhonger.

Ze dreinen en drenzen over niets, maar zo zijn mensen.

In Rawagede werden vrouwen en kinderen bij bosjes neergemaaid.

Niemand heeft ze ooit herdacht. Geen koperen karbouwenkop op natuursteen.

Wie wil dat ook. Rot toch op met je karbouwenkop.

Er zijn nu meer dan 6000 mensen overleden aan covid-19. De vijand van de hele wereld. Het schept een rare band.

Wanneer gaan we herdenken? Twee minuten stilte? Teveel gevraagd? Of pas aan het eind, als we alle slachtoffers kunnen optellen en op in een steen kunnen graveren, met een gouden coronakop erop. 

Van Heutsz beval Kolonel Gotfried van Daalen om het verzet te breken. Van Daalen verwoestte meerdere dorpen waarbij tenminste 2.900 Atjehers de dood vonden waaronder 1.150 vrouwen en kinderen[1].

Van <https://nl.wikipedia.org/wiki/Jo_van_Heutsz>

Er zijn heel veel Afro-Amerikanen in handen van blanken om het leven gekomen. Vermoord.

Vandaag was er een wake voor George Floyd. Het was te volgen op nos.nl. Niet lang. Een heleboel geklets van de reporter. die vol in het beeld stond, alsof wij niets mochten zien eigenlijk. Ze had last van de wind en zweet, ze zat aan haar gezicht.

Nos.nl wilde ook een steentje bijdragen. Wat moet je er mee? Weggooien.

Racisme, onderdrukking vanuit superioriteit is er altijd geweest in de wereld. Vooral de blanken die zich beter voelen dan de zwarten. Er zitten nog vele tinten tussen. Waar ik er één van ben.

Zelfs binnen ons gezin. Ik was de donkerste. Mijn broer kon voor van alles doorgaan tijdens zijn wereldreis op de fiets. Hij was Turk tussen de Turken, Iraniër in Iran, Irakees in Irak, Indonesiër, zij het wat bleekjes, in Indonesië, Maori met wilde bos haar in Nieuw-Zeeland.

Ik ben nog altijd de donkerste in de buurt. Vooral sinds ik weer uren buiten loop met mijn camera in de natuur.

Heb hier heel veel meegemaakt. Uit Hoogeveen gevlucht naar Emmen. Minst slechte wat betreft uitsluiting of discriminatie. Er zijn inmiddels ook veel meer mensen met kleur komen wonen in de wijk. De eerste tijd hier werd ik wel eens heel lang nagekeken. Mensen op die op de fiets voorbij kwamen. En een boertje die zijn nek verrekte met naar mij staren, toen ik langs hem liep op weg naar de buurtwinkel, kruidenier, die allang heeft moeten plaats maken voor een winkelcentrum. Opgegeten, hap.

Het ligt in het verleden. Al duurde het best wel lang eer ik mij hier opgenomen voelde. Ongeveer twintig jaar.

Valt nog mee. Een dominee, een blanke dominee, waar mijn moeder wel eens mee praatte, heeft er dertig jaar over gedaan. Velen, ook blanken uit het westen, zijn hier weer weggetrokken, omdat ze er niet tussen kwamen.

Soms moet je gewoon blijven. Doorgaan. Niet stoppen. Je niet verstoppen. Voor jezelf opkomen. Met rechte rug.

Toen ik dat voelde, op een dag. Een stok door mijn ruggenmerg, van kop tot kont, na die dag werd alles anders.

Men kon niet meer om me heen. Ik was daar. Het was niet meer mijn probleem, het was hun probleem. Ik hoor bij mijzelf.

Iedereen moet als een kind in zijn of haar binnenste onderzoeken waar ze staan tegenover de ander. De ander van andere kleur, ras, religie, seksuele voorkeur of wat dan ook.

Het is niet die ander zijn of haar probleem. Dat wordt het pas, als verschillen behalve gezien en herkend ook geïnstitutionaliseerd worden. Gerubriceerd, op voorkeur en op afkeur.

Discriminatie is op zich gezien een natuurlijk fenomeen. Dieren doen het. De natuur doet het. Onderscheid maken op verschillen. De soort bij elkaar houden.

Maar de natuur verdelgt niet. Dat doet de mens. Racisme is de ander willen verdelgen. Als kakkerlakken. Of die ander, op zijn best, eronder willen houden.

De ander niet als mens zien. Ben je verward en aan de drugs, loop je op straat rondjes, weet je het niet meer, ben je ongewapend, zwart, zwetend, onsamenhangend, dan word je getaserd als een wild dier, een hondsdolle hond. Welcome in America.

De ander met de andere kleur dan de meesten, die moet zich bewijzen, dat hij of zij niet gevaarlijk is. Niet dom is. Niet onmondig is. Niet onverstaanbaar is. Dat mensen jouw woorden boven je hoofd herhalen voor 'soortgenoten', alsof je Chinees praat. Terwijl je een 'hogere' opleiding genoten hebt dan hun mavo.

Ze verstaan ineens geen algemeen beschaafd Nederlands, omdat je er anders uitziet. Heel apart.

Maar men wil nu massaal een cursus gebarentaal doen a la Irma Sluis.

Allemachtig! Wat rennen mensen toch overal achteraan.

Als je er maar bij bent. Als je er maar bij hoort. Polonaise!

Mijn andere tak werd ook afgemaakt in het verleden.

Joods. Al hoor je er niet bij. Ook daar niet bij. Je bent niet Joods genoeg. Van vaders kant. Dus als de Duitsers hier nu zouden heersen met die Hitler, dan hoefde ik alleen een ster te dragen, zoals een paar oudtantes die met Nederlanders getrouwd waren. Je hoefde geen treinkaartje te kopen voor Kamp Westerbork en verder. Nog niet.

De laatste Jood in mijn familietak met een Joodse moeder ligt in Assen op de Joodse begraafplaats. Georgius Fredericus Tels.

G.F.T. Groente, Fruit en Tuinafval.

Mijn innerlijke band met die kant van mijn verleden is enorm. Ik kan herdenkingen niet meer met droge ogen aan.

Mijn innerlijke band. Dat schijnt als duizend sterren, om mijn hoofd, als een Vrijheidsbeeld, met toorts in de hoogte.

Dan hoor ik maar nergens bij. Bij de vogeltjes, de bomen. Bij mijzelf. Een ster met vele punten.

Als je maar schijnt, als duizend sterren.

Walk on!

Keep on swimming! You can do it!